Brak połączenia kasy fiskalnej z systemem księgowym i istnienie konieczności wykazania paragonu z NIP w JPK_VAT sprawia, że podatnikowi pozostaje tylko ręczne wpisywanie takich paragonów do rejestru VAT i dalej do pliku kontrolnego. Jednakże podatnik musi wyszukiwać takie dokumenty w transakcjach danego miesiąca. Przy dużym poziomie sprzedaży jest to nie lada utrudnienie działalności. Może też zaniechać wystawiania faktur uproszczonych i wystawiać faktury zwykłe na żądanie.

Z dniem 1 kwietnia br. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Znowelizowało ono rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz.1988). Zgodnie z tą nowelizacją przekazywanie przez wszystkich podatników plików JPK_VAT w pełnej formie miało stać się obowiązkiem od 1 lipca 2020 r. Jednak 28 maja br. Ministerstwo Finansów poinformowało o przesunięciu obowiązku składania nowego JPK_VAT dla wszystkich podatników z 1 lipca 2020 r. na 1 października 2020 r., zostało potwierdzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r. poz. 1127).

Zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług każdy podatnik VAT ma możliwość wystawienia faktury VAT uproszczonej, gdy kwota należności ogółem z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług nie przekracza 450 zł albo 100 euro. Jest to uprawnienie nie zaś obowiązek. Zatem podatnik jeśli taka jest jego wola może sprzedaż, z tytułu której należność nie przekracza wysokości wskazanych wyżej kwot, udokumentować zwykłą fakturą.

Faktura uproszczona w porównaniu ze zwykłą fakturą zawiera mniej obligatoryjnych elementów. Do tego właśnie sprowadza się jej istota. Musi ona zawierać

datę wystawienia,

numer kolejny nadany jednej lub więcej serii, w sposób jednoznaczny identyfikujący fakturę,

imię i nazwisko bądź nazwę podatnika i jego adres,

numery, za pomocą których podatnik oraz nabywca są zidentyfikowani na potrzeby VAT (NIP),

datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury,

nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,

kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto,

kwotę należności ogółem.

Na konsekwencje umieszczenia numeru NIP nabywcy na paragonie zwróciło uwagę Ministerstwo Finansów w komunikacie z 3 września 2019 r. pt. „Zasady wystawiania faktur do paragonów od 1 stycznia 2020 r.”. Wskazano w nim, że paragon do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z NIP nabywcy jest fakturą uproszczoną równoznaczną ze zwykłą fakturą. Potwierdzenie takiego stanowiska fiskusa zawiera interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 kwietnia 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.161.2020.1.ISK.

Obowiązek przekazywania pliku JPK_VAT ograniczony tylko do rejestrów zakupu i sprzedaży obowiązuje już od pewnego czasu. Z tego powodu rodzi się problem spowodowany tym, że wyżej przytoczona nowelizacja z 25 czerwca 2020 r. odsunęła w czasie obowiązek przekazywania nowych plików JPK_VAT w pełnej postaci do 1 października 2020 r. Nie dotyczy ona bowiem plików JPK_VAT, które obowiązywały wcześniej. Zatem w stanie prawnym istniejącym do 30 września 2020 r. regulacja taka nie obowiązuje. Oznacza to, że paragony z NIP stanowiące faktury uproszczone podatnicy VAT mają obowiązek wykazywać zarówno w ewidencjach VAT jak i w ślad za tym w plikach JPK_VAT. Jednakże ich wartość wyłączana powinna zostawać z wykazywanych w plikach JPK_VAT kwot, które wynikają z raportów fiskalnych. Aby to uczynić podatnik powinien kierować się numerem wydruku paragonu jako numerem faktury sprzedażowej. Potwierdzenie prawidłowości takiego działania znaleźć można w piśmie Podsekretarza w Ministerstwie Finansów PT7.054.9.2018.BRAI.329 z 4 lipca 2018 r. Stanowi ono odpowiedź na interpelację poselską nr 22965 z 26 czerwca 2018 r. Ministerstwo Finansów twierdzi w nim, że każdy paragon fiskalny, również taki który został uznany za fakturę uproszczoną, posiada swój numer. Numer paragonu fiskalnego stanowi więc numer faktury uproszczonej. Faktura powinna zawierać numer kolejny nadany w ramach jednej lub więcej serii, w sposób jednoznaczny identyfikujący taki dokument. Numer paragonu pełni zaś taką rolę.

Paragony z NIP nabywcy traktowane są jak faktury. Ponieważ nie zawierają jednak danych nabywcy sprzedawca nie będzie w stanie podać w pliku JPK_VAT informacji o podmiocie będącym nabywcą. A jest to jego obowiązkiem. W praktyce wygląda to tak, że normą jest przenoszenie przez programy finansowo-księgowe danych z wystawionych faktur do pliku JPK_VAT. Ponieważ możliwość taka nie dotyczy rachunków podatnikowi pozostaje jedynie ręczne wpisywanie NIP nabywcy z faktur uproszczonych do rejestru sprzedaży a następnie do pliku JPK_VAT.

Stanowisko zajęte w tej sprawie przez resort finansów nie rozwiewa wątpliwości podatników. Rozróżniono w nim dwie sytuacje:

kasa fiskalna umożliwia wystawianie paragonów z NIP nabywcy lub zwykłej faktury,

Tego rodzaju paragon powinien zostać wykazany w ewidencji sprzedaży na podstawie informacji z raportu kasowego (pozostaje to zgodne z przepisem § 10 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług).

kasa fiskalna nie posiada możliwości wystawiania paragonów z NIP nabywcy.

W tym przypadku sprzedawca nie rejestruje sprzedaży w kasie, lecz wystawia fakturę, którą rejestruje odrębnie w ewidencji (zgodnie z dyspozycją § 10 ust. 1 pkt 7 lit. b ww. rozporządzenia).

Ze stanowiska tego wynika konieczność księgowania i raportowania w JPK_VAT zbiorczego zestawienia z kasy fiskalnej na podstawie § 10 ust. 1 pkt 8 powołanego rozporządzenia albo w sytuacji, gdy sprzedawca nie posiada możliwości wystawienia paragonu z NIP kupującego obowiązek księgowania każdej faktury z osobna.

Przytoczone stanowisko nie daje odpowiedzi na pytanie o prawidłowe postępowanie gdy paragon z NIP został zastąpiony fakturą, kupujący odliczył z niej VAT bowiem dokument opiewał na kwotę nie wyższą niż 450 zł.

Brak połączenia kasy fiskalnej z systemem księgowym i istnienie konieczności wykazania paragonu z NIP w JPK_VAT sprawia, że podatnikowi pozostaje tylko ręczne wpisywanie takich paragonów do rejestru VAT i dalej do pliku kontrolnego. Jednakże podatnik musi wyszukiwać takie dokumenty w transakcjach danego miesiąca. Przy dużym poziomie sprzedaży jest to nie lada utrudnienie działalności. Może też zaniechać wystawiania faktur uproszczonych i wystawiać faktury zwykłe na żądanie nabywcy. Z punktu widzenia interesu sprzedawcy najdogodniejsze jest właśnie zrezygnowanie z generowania paragonów z NIP nabywcy i podlegających rejestracji w kasie fiskalnej i w to miejsce od razu wystawianie faktur VAT, tak by dokumentacja taka nie musiała być ewidencjonowana w kasie rejestrującej.

Zgodnie z § 11a rozporządzenia z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, do dnia 31 grudnia 2020 r. podatnicy nie wykazują w ewidencji

wysokości podstawy opodatkowania i wysokości podatku należnego, o których mowa w § 10 ust. 1 pkt 2 i pkt 7 lit. b, wynikających z paragonów fiskalnych uznanych za faktury wystawione zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy,

danych, o których mowa w § 10 ust. 2 pkt 1, oraz oznaczeń, o których mowa w § 10 ust. 3 i 4, związanych z paragonami fiskalnymi, o których mowa w pkt 1

z zastrzeżeniem, że w tym okresie wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, zostały ujęte w ewidencji zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 8.

Pozdrawiam

Marta N